Một trong những bệnh thường gặp và có thể gây thành dịch là bệnh cúm, đây là một căn bệnh phổ biến, dễ lây truyền trong cộng đồng (trường học, công sở, chung cư, văn phòng) nó không những gây ra những triệu chứng nguy hiểm cho người bệnh mà còn làm nặng thêm và gây ra những cơn kịch phát của các bệnh lý mạn tính như hen suyễn, tim mạch, đái tháo đường. Việc phòng ngừa bệnh cúm là điều cần thiết vì nó mang lại nhiều lợi ích cho bản thân, gia đình và xã hội.Bệnh cúm là gì?
Bệnh cúm là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus cúm, được xem là bệnh của đường hô hấp nhưng lại gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Bệnh có thể gặp ở tất cả các nhóm tuổi, nhưng thường xảy ra ở trẻ em, người già và những người có bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi mạn tính, đái tháo đường, tim mạch… Giai đoạn đầu của cúm thường kéo dài khoảng 3 ngày gồm các triệu chứng như sốt, lạnh run, nhức đầu, đau cơ, mệt mỏi, ăn không ngon miệng.
Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng hô hấp sẽ xuất hiện như ho khan, sổ mũi, đau họng. Sốt là triệu chứng quan trọng, nhiệt độ thường tăng nhanh và cao đến 40 – 41 độ C, sốt thường kéo dài 3 ngày đầu, nhưng có thể đến 4 – 8 ngày.
Thông thường người bệnh có thể tự hồi phục, nhưng các triệu chứng có thể kéo dài trong nhiều ngày hoặc đôi khi nhiều tuần, cũng có thể bị các biến chứng nặng. Trong một vài trường hợp, cúm có thể tiến triển ác tính với sốt cao, khó thở, tím tái, phù phổi do suy tim và có thể gây tử vong.
Biến chứng có thể gặp khi mắc cúm là viêm phế quản phổi, viêm mũi xoang.
Gánh nặng của bệnh cúm
Đối với cá nhân khi mắc cúm làm giảm sức khỏe tạm thời dẫn tới phải nghỉ làm, nghỉ học, ảnh hưởng đến chất lượng công việc.
Bệnh cúm để lại những hậu quả nặng nề cho cộng đồng. Trong lịch sử nhân loại đã chứng kiến nhiều đại dịch cúm giết chết hàng triệu người. Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới, hằng năm có khoảng 10 – 15% dân số mắc bệnh cúm, tỷ lệ tử vong do cúm ước tính khoảng 250.000 – 500.000 người. Trong thời gian gần đây chúng ta đãc hứng kiến nhiều trận dịch cúm như tại Hong Kong với nhiều bệnh nhân đã tử vong do cúm và nhiều trường học đã được lệnh đóng cửa. Năm 2009 dịch cúm A/H1N1 đã xảy ra tại nhiều nước trong đó có Việt Nam làm hàng trăm người tử vong. (*)
Phòng ngừa bệnh cúm
Bệnh cúm có thể phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vắc – xin. Hiệu quả của việc phòng cúm bằng vắc – xin đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng. Đa số các quốc gia trên thế giới khuyến cáo người dân cần tiêm phòng trong suốt mùa cúm, nhất là đối tượng trẻ em, người già và những người có bệnh mạn tính. Theo tổ chức Y tế thế giới, việc tiêm phòng vắc xin đã được chứng minh làm giảm 60% bệnh tật liên quan đến cúm, giảm tử vong do cúm đến 70 – 80%. Ngay cả người khoẻ mạnh, việc tiêm phòng cúm làm giảm 70 – 90% nguy cơ mắc bệnh cúm.
Vắc xin tiêm phòng cúm đã có mặt trên thế giới hơn 60 năm và được chứng minh là rất an toàn. Vì virus cúm luôn luôn thay đổi, chính vì vậy hàng năm mạng lưới giám sát về bệnh cúm của tổ chức Y tế thế giới (bao gồm 112 trung tâm trên 83 quốc gia) sẽ báo cáo về các chủng vi rút mới và sẽ quyết định chọn ra 3 chủng vi rút cúm nguy hiểm nhất, từ đó các nhà sản xuất vắc xin sẽ dựa vào khuyến cáo trên để sản xuất ra vắc xin cho mỗi năm.
Người dân muốn đi tiêm phòng cúm có thể liên hệ đến Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur và các trung tâm y tế dự phòng, các phòng tiêm chủng được phép cung cấp dịch vụ tiêm chủng trên toàn quốc để được tư vấn và cung cấp dịch vụ phù hợp.
(*) Theo bài viết từ Trung tâm dịch vụ khoa học kỹ thuật và y tế dự phòng – Viện vệ sinh dịch tễ Trung Ương.